Có cần sử dụng kháng sinh cho trẻ khi bị tiêu chảy?

Dùng kháng sinh cho trẻ bị tiêu chảy trong các trường hợp không thích hợp có thể gây ra các tác dụng phụ của thuốc và góp phần vào tình trạng kháng thuốc kháng sinh...

Ngày 30/12/2023, 01:16:45   Tác giả : Bích Nhuần    Lượt xem: 196

Tiêu chảy có thể dẫn đến mất nước nghiêm trọng ở trẻ

1. Tiêu chảy thường gặp ở trẻ nhỏ

Cập nhật tại Mẹ và Bé: Tiêu chảy là một trong những vấn đề phổ biến ở trẻ nhỏ. Khi trẻ có những triệu chứng như phân lỏng đột ngột, nhiều nước và tần suất đi tiêu tăng lên so với bình thường, đó có thể là dấu hiệu của tiêu chảy. Trẻ nhỏ được nuôi bằng sữa mẹ có thể có phân lỏng mà không được xem là tiêu chảy mặc dù phân của họ có thể có nhiều nước.

Tiêu chảy thường liên quan chặt chẽ đến vấn đề vệ sinh. Uống nước hay ăn thực phẩm bị ô nhiễm vẫn là nguyên nhân phổ biến nhất gây ra tình trạng tiêu chảy. Nguồn nước chưa qua xử lý có thể bị nhiễm vi khuẩn gây bệnh như Escherichia coli, Salmonella... Những vi khuẩn này khi lọt vào hệ tiêu hóa của những người mẫn cảm có thể dẫn đến tiêu chảy.

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đề xuất một số cách tiếp cận để phòng ngừa và điều trị tiêu chảy, bao gồm:

  • Tiêm phòng
  • Vệ sinh
  • Dinh dưỡng
  • Cho trẻ ăn sữa mẹ
  • Sử dụng dung dịch điều trị kháng dehydrat hóa (ORS) và kẽm.

2. Cẩn trọng khi sử dụng kháng sinh cho trẻ bị tiêu chảy

Giảng giảng tại Cao đẳng Y Dược TPHCM cho biết: Sử dụng kháng sinh không thích hợp, bao gồm việc kê đơn không cần thiết hoặc kê đơn không chính xác, đều là vấn đề lớn đối với sức khỏe cộng đồng.

Lạm dụng kháng sinh không chỉ tăng chi phí điều trị mà còn có nguy cơ gây ra các phản ứng có hại và thúc đẩy sự phát triển của các vi khuẩn kháng thuốc.

Theo báo cáo gần đây về tình trạng kháng kháng sinh toàn cầu từ WHO, sự kháng thuốc giữa các vi khuẩn gây ra các bệnh nhiễm trùng thông thường đang ở mức cao đáng lo ngại. Để đối phó với vấn đề này, Đại hội đồng Y tế Thế giới đã thông qua một kế hoạch hành động toàn cầu. Tăng cường tuân thủ hướng dẫn điều trị chuẩn được nhấn mạnh là biện pháp cốt lõi để khuyến khích sử dụng kháng sinh một cách hợp lý.

Tiêu chảy ở trẻ thường do virus gây ra và thường tự giới hạn. Do đó, cần cẩn trọng khi sử dụng kháng sinh để điều trị tiêu chảy ở trẻ, điều này cực kỳ quan trọng.

3. Tiêu chảy và việc sử dụng kháng sinh

Trước khi quyết định sử dụng kháng sinh để điều trị tiêu chảy ở trẻ, có một số yếu tố cần xem xét. Sự hiện diện của các dấu hiệu bệnh nặng hơn cần phải được bác sĩ đánh giá cẩn thận trước khi quyết định sử dụng kháng sinh.

Nhìn chung, khi trẻ bị tiêu chảy nhẹ và bắt đầu có dấu hiệu hồi phục, thì việc sử dụng kháng sinh không được khuyến khích. Thông thường, bác sĩ sẽ xem xét việc kê đơn kháng sinh khi tiêu chảy trở nên nặng và kéo dài. Hơn nữa, loại vi khuẩn gây nhiễm qua đường tiêu hóa cũng sẽ quyết định liệu cần sử dụng kháng sinh hay không.

Theo hướng dẫn của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) về Quản lý tổng hợp bệnh tật ở trẻ em (IMCI), chỉ nên sử dụng kháng sinh dựa trên kinh nghiệm trong các trường hợp kiết lỵ hoặc tiêu chảy có máu. Đối với trường hợp kiết lỵ, ciprofloxacin là loại kháng sinh được khuyến nghị.

Việc sử dụng kháng sinh một cách hợp lý trong điều trị tiêu chảy có thể giúp giảm thiểu tình trạng nghiêm trọng và thúc đẩy quá trình phục hồi sau khi trẻ mắc tiêu chảy. Tuy nhiên, quyết định này nên được đánh giá một cách kỹ lưỡng dưới sự chỉ đạo của các chuyên gia y tế.

Bù nước kịp thời, tránh trẻ có thể mất nước

4. Tầm quan trọng của việc bù nước khi trẻ bị tiêu chảy

Giảng viên tại Cao đẳng Điều dưỡng cho biết: Trẻ em đặc biệt dễ bị mất nước vì các cơ quan của chúng chưa phát triển hoàn thiện và ngưỡng chịu đựng đối với việc mất chất lỏng thấp hơn nhiều so với người lớn. Mất nước có thể gây tử vong ở trẻ trong vòng vài giờ.

Tiêu chảy có thể dẫn đến tình trạng mất nước nghiêm trọng, làm cho cơ thể trẻ mất lượng chất lỏng và điện giải quan trọng. Nếu tình trạng này tiếp tục và không được bù nước kịp thời, trẻ có thể mất nước. Biện pháp quan trọng nhất để khắc phục là bổ sung chất lỏng, thường được thực hiện thông qua dung dịch oresol uống.

Oresol giúp cung cấp chất lỏng và điện giải cần thiết. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến cáo sử dụng oresol ngay khi trẻ bắt đầu có dấu hiệu tiêu chảy.

5. Bổ sung kẽm cho trẻ mắc tiêu chảy

Thiếu hụt kẽm ở trẻ em có thể tăng nguy cơ nhiễm trùng đường tiêu hóa so với trẻ khỏe mạnh. Kẽm đóng vai trò quan trọng trong quá trình tổng hợp protein và củng cố hệ thống miễn dịch của cơ thể.

Theo khuyến nghị của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), việc bổ sung 20 mg kẽm mỗi ngày được đề xuất cho trẻ từ sáu tháng trở lên, trong khi trẻ nhỏ hơn nên nhận 10 mg mỗi ngày. Thời gian điều trị thường kéo dài từ 10 đến 14 ngày. Ngoài ra, các nghiên cứu gần đây đã chỉ ra rằng việc sử dụng probiotics, với một liều lượng cụ thể, mang lại lợi ích cho trẻ mắc tiêu chảy.

Probiotics chứa các chủng vi khuẩn như Lactobacillus GG và Saccharomyces boulardii được xem là hiệu quả trong điều trị tiêu chảy cấp tính ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Tuy nhiên, cần thêm nghiên cứu để đánh giá hiệu quả và không nên coi đây là lựa chọn điều trị hàng đầu.

6. Những điểm cần nhớ khi trẻ mắc tiêu chảy

Điều trị tiêu chảy đòi hỏi một phương pháp toàn diện. Việc sử dụng kháng sinh không nên được xem là biện pháp điều trị tiêu chảy đầu tiên cho trẻ. Kháng sinh chỉ nên được áp dụng sau khi được bác sĩ đánh giá kỹ lưỡng và xác nhận sự cần thiết của chúng.

Tiêu chảy cần được xử lý và điều trị bằng nhiều phương pháp khác nhau, không chỉ giới hạn trong việc điều trị nhiễm trùng. Duy trì chế độ ăn uống cân đối giúp trẻ phục hồi nhanh chóng sau khi mắc tiêu chảy. Thức ăn cung cấp đủ năng lượng và dưỡng chất, thúc đẩy quá trình phục hồi.

Đối với trẻ được cho bú mẹ, việc tiếp tục cho con bú sẽ hỗ trợ quá trình phục hồi. Bổ sung các yếu tố như probiotics và kẽm cũng có thể có ích.

Quản lý tiêu chảy phù hợp giúp trẻ phục hồi và ngăn ngừa các biến chứng tiềm ẩn.

Xem thêm tại: ytevietnam.net.vn