Hóa trị là gì và những phương pháp hóa trị nào được sử dụng trong điều trị ung thư?

Hóa trị là phương pháp chính để ngăn chặn sự phát triển và lan rộng của tế bào ung thư. Hiện có hơn 100 loại thuốc được sử dụng trong hóa trị liệu. Bài viết này sẽ giới thiệu về hóa trị ung thư và các loại thuốc phổ biến trong điều trị ung thư.

Ngày 05/05/2024, 03:15:39   Tác giả : Bích Nhuần    Lượt xem: 3013

Tùy theo loại ung thư và thể trạng, bác sĩ sẽ xác định các loại hóa trị phù hợp với bệnh nhân

1. Hóa trị là gì?

Truyền thông Cao đẳng Y Dược TPHCM cập nhật: Hóa trị là phương pháp sử dụng các loại thuốc để phá vỡ tế bào ung thư, từ đó ngăn chặn sự lan rộng và phát triển của chúng, cũng như ngăn chặn việc tế bào này di căn tới các bộ phận khác của cơ thể. Trong khi hóa trị ảnh hưởng đến toàn bộ cơ thể, các phương pháp điều trị khác như xạ trị hoặc phẫu thuật thường tập trung vào việc loại bỏ tế bào ung thư trong một vùng cụ thể.

Ưu điểm của hóa trị là có thể ngăn chặn và tiêu diệt các tế bào ung thư khi chúng đã lan rộng tới các bộ phận khác của cơ thể. Tuy nhiên, hóa trị cũng có nhược điểm riêng. Bởi vì là phương pháp điều trị dùng thuốc, nó có thể ảnh hưởng đến các tế bào khỏe mạnh, và do đó, bệnh nhân có thể gặp phải nhiều tác dụng phụ như rụng tóc, mệt mỏi, buồn nôn và giảm cảm giác ngon miệng.

2. Phương pháp điều trị hóa trị

Các phương pháp điều trị ung thư thường bao gồm việc sử dụng các loại thuốc thông qua đường uống hoặc tiêm truyền. Lựa chọn loại thuốc và phương pháp thực hiện phụ thuộc vào loại ung thư, giai đoạn bệnh và tình trạng sức khỏe của bệnh nhân để ngăn chặn sự phát triển và lan rộng của khối u.

2.1. Tiêm thuốc dưới da

Đặc biệt phù hợp cho bệnh nhân có tiểu cầu thấp để tránh tình trạng chảy máu. Các loại thuốc sinh học thường được tiêm dưới da bằng kim tiêm ngắn.

2.2. Điều trị qua đường uống

Thuốc ung thư có dạng viên, lỏng, và con nhộng, được hấp thu thông qua ruột sau khi màng thuốc tan ra trong dạ dày. Tuy nhiên, phương pháp này có thể gây đau và viêm dạ dày, hoặc làm giảm tác dụng của thuốc.

2.3. Truyền tĩnh mạch

Thuốc được đưa vào cơ thể trong khoảng thời gian từ vài phút đến vài ngày, vài tuần để tăng hiệu quả điều trị.

2.4. Tiêm bắp

Sử dụng kim tiêm lớn hơn để đưa thuốc sâu vào dưới da và các cơ bắp. Tuy nhiên, phương pháp này hấp thu chậm hơn so với truyền tĩnh mạch và tiêm dưới da.

2.5. Hóa trị qua động mạch

Thuốc được đưa trực tiếp vào vùng tế bào ung thư thông qua động mạch chuyển máu từ tim tới các bộ phận cơ thể.

Ngoài ra, còn có một số phương pháp hóa trị khác được áp dụng trong điều trị ung thư như:

  • Đưa thuốc qua bàng quang sau phẫu thuật cắt bỏ khối u.
  • Đưa qua màng bụng mà không vào dạ dày hoặc các cơ quan khác.
  • Sử dụng thuốc qua khoang màng phổi để kiểm soát dịch màng phổi và giảm khó thở.
  • Bôi thuốc trực tiếp lên vùng da bị ung thư bằng thuốc dạng kem.

Các loại hóa ung thư giúp ức chế tế bào ung thư nhân rộng và di căn sang các bộ phận khác

3. Loại thuốc trong liệu pháp hóa trị

Dược sĩ, giảng viên tại Cao đẳng Dược TPHCM – Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur chp biết:

Theo các thống kê, hiện nay có hơn 100 loại thuốc được sử dụng trong liệu pháp hóa trị để điều trị ung thư. Các bác sĩ phân loại các thuốc này thành nhiều nhóm khác nhau dựa trên cơ chế hoạt động và tác động của chúng.

3.1. Nhóm tác nhân gây alkyl hóa

Các tác nhân gây alkyl hóa có vai trò trong việc kiểm soát sự phát triển và lan rộng của tế bào ung thư bằng cách gây tổn thương cho DNA của chúng. Các loại ung thư thường được điều trị bằng các tác nhân này bao gồm ung thư phổi, ung thư vú, ung thư hạch, ung thư buồng trứng, bệnh Hodgkin và sarcoma. Tuy nhiên, một phần nhược điểm của việc sử dụng tác nhân gây alkyl hóa là sau 5 đến 10 năm điều trị, bệnh nhân thường mắc phải bệnh bạch cầu.

3.2. Thuốc Antimetabolites ức chế chuyển hóa

Nhóm thuốc này thường được sử dụng trong điều trị ung thư vú, ung thư đường ruột, ung thư buồng trứng và bệnh bạch cầu. Chúng chủ yếu tác động đến quá trình tăng trưởng của ADN và ARN, làm giảm khả năng sao chép của nhiễm sắc thể, từ đó ngăn chặn sự lan rộng và nặng hơn của ung thư. Các chất ức chế chuyển hóa thường được sử dụng bao gồm: 5-fluorouracil, 6-mercillinurine, Cytarabine, Fludarabine, Capecitabine, Gemcitabine, Methotrexate, Hydroxyurea, Pemetrexed...

3.3. Thuốc kháng sinh

Thuốc kháng sinh chống ung thư không được sử dụng để điều trị viêm nhiễm mà chủ yếu hoạt động để thay đổi DNA trong các tế bào ung thư, từ đó ngăn chặn sự phát triển và lan rộng của tế bào ác tính. Loại này bao gồm Anthracyclines, một nhóm kháng sinh can thiệp vào quá trình sao chép ADN trong tế bào ung thư. Một số Anthracyclines phổ biến bao gồm: Doxorubicin, Idarubicin, Daunorubicin... Tuy nhiên, mặc dù được sử dụng rộng rãi trong điều trị ung thư, nhóm thuốc này có thể gây ra các vấn đề liên quan đến tim.

Ngoài Anthracyclines, còn có một số nhóm kháng sinh khác như Actinomycin-D, Mitomycin-C...

Hiện nay các chuyên gia đã nghiên cứu ra hàng trăm loại thuốc uống điều trị ung thư khác nhau

3.4. Nhóm thuốc ức chế Topoisomerase

Topoisomerase là một loại enzyme tham gia vào quá trình sao chép ADN của tế bào ung thư ác tính. Thông thường, các bác sĩ sử dụng nhóm thuốc này trong điều trị các loại ung thư như ung thư phổi, ung thư trực tràng, và ung thư tuyến tụy.

3.5. Thuốc ức chế phân bào

Đây là một nhóm thuốc được sử dụng để ngăn cản sự tiến triển của tế bào ung thư phổi, u lympho, và ung thư vú. Chúng hoạt động bằng cách ngăn chặn sự phân chia, nhân rộng và tiêu diệt các tế bào ung thư ở nhiều giai đoạn của bệnh. Điểm đặc biệt của nhóm thuốc này là thành phần thường có nguồn gốc thực vật và có khả năng tái tạo tế bào nhờ việc bảo vệ enzyme cần thiết.

3.6. Thuốc corticosteroid

Ngoài việc điều trị ung thư, các loại thuốc corticosteroid còn giúp hạn chế các triệu chứng buồn nôn và ngăn ngừa dị ứng khi sử dụng hóa trị. Các loại phổ biến như Methylprednisolone và Prednisone thường được các bác sĩ sử dụng trong quá trình điều trị ung thư.

Đây là một số thông tin về các loại hóa trị phổ biến được sử dụng hiện nay để điều trị bệnh ung thư. Ung thư là một căn bệnh nguy hiểm có thể gây nguy hiểm cho tính mạng của người bệnh. Vì vậy, việc thay đổi thói quen hàng ngày và thực hiện các cuộc kiểm tra và điều trị ung thư định kỳ là rất quan trọng.

Xem thêm tại: ytevietnam.net.vn