Để bệnh nhân sử dụng thuốc chống trầm cảm an toàn và hiệu quả, hạn chế những tác dụng phụ không mong muốn của thuốc Dược sĩ cần hướng dẫn bệnh nhân chi tiết rõ ràng về công dụng, cách sử dụng trong quá trình sử dụng thuốc.
- Vì sao phụ huynh ưa chuộng việc bác sĩ kê thuốc kháng sinh cho con mình?
- Sốc: Đình chỉ lưu hành thuốc kháng sinh chữa viêm phổi
- 6 nguyên tắc kê đơn thuốc kháng sinh mà bác sĩ nào cũng phải biết!
5 điều dược sĩ cần tư vấn cho bệnh nhân sử dụng thuốc chống trầm cảm
Các thuốc chống trầm cảm thường được sử dụng
Thuốc ức chế tái hấp thu chọn lọc serotonin (SSRIs: Selective serotonin re-uptake inhibitors):
- Citalopram (Celexa)
- Escitalopram (Lexapro)
- Fluoxetine (Prozac)
- Fluvoxamine (Luvox)
- Paroxetine (Paxil)
- Sertraline (Zoloft)
Thuốc ức chế tái hấp thu serotonin và norepinephrine (SNRIs: Serotonin-norepinephrine reuptake inhibitors):
- Desvenlafaxine (Pristiq)
- Duloxetine (Cymbalta)
- Venlafaxine (Effexor)
Thuốc chống trầm cảm ba vòng (TCA):
- Amitriptyline (Elavil)
- Nortriptyline (Aventyl HCl)
Các thuốc khác:
- Bupropion (Wellbutrin)
- Mirtazapine (Remeron)
Có rất nhiều loại thuốc chống trầm cảm khác nhau
5 điều dược sĩ cần tư vấn cho bệnh nhân sử dụng thuốc chống trầm cảm
Để những thuốc chồng trầm cảm này phát huy hết tác dụng, cũng như hạn chế những biến chứng có thể xảy ra đối với người bệnh, Dược sĩ cần hướng dẫn bệnh nhân những điều dưới đây:
- Thay đổi cân nặng
Một số bệnh nhân than phiền có sự thay đổi về cân nặng khi sử dụng các thuốc chống trầm cảm, đây cũng là một tác dụng phụ thường thấy của thuốc chống trầm cảm mà Dược sĩ Đặng Nam Anh hiện đang giảng dạy Văn bằng 2 Cao đẳng Dược Hà Nội – Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur cho biết.
Tác dụng phục này phục thuộc nhiều vào cân nặng của bệnh hân cũng như cơ địa tăng cân của người bệnh và thường xảy ra trong khoảng 6-12 tháng sau khi bệnh nhân sử dụng thuốc. Theo một thống kê của các nhà nghiên cứu Mỹ được đăng tải trên trang tuyển sinh Văn bằng 2 Cao đẳng Điều dưỡng thì đối với bệnh nhân 56kg, escitalopram, paroxetine, mirtazapine, amitriptyline và nortriptyline có thể gây tăng bình quân 1,5kg cân nặng. Trong khi đó, cũng tương tự với người 56kg, buproprion và duloxetine có thể làm giảm từ 0.75-1.1kg cân nặng.
- Một số thay đổi về tình dục
Điều dưỡng viên Lâm Thị Nhung hiện đang giảng dạy Cao đẳng Điều dưỡng Hà Nội – Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur, một số bệnh nhân sử dụng loại thuốc tân dược này trong một thời gian dài có thể thấy biểu hiện giảm khả năng tình dục hoặc mất khả năng đạt cực khoái
Trên trang tin tức Y tế đã đăng tải một báo cáo cho thấy paroxetine gây giảm khả năng tình dục nhiều nhất, tiếp đến là amitriptyline và nortiptyline. Đối với thuốc desvenlafaxine ít gây suy giảm chức năng tình dục khá mạnh ở bệnh nhân trầm cảm. Ngược lại, bupropion là thuốc chống trầm cảm duy nhất nhìn chung có khả năng làm gia tăng khả năng tình dục. Còn đa số các thuốc còn lại đều có khả năng giảm nhẹ khả năng tình dục.
Bệnh nhân nên báo với Bác sĩ khi thấy bất kỳ dấu hiệu bất thường nào
- Mất ngủ hoặc buồn ngủ
Hầu hết các thuốc chồng trầm cảm đều có những tác dụng ít nhiều đến giấc ngủ của người bệnh, có những thuốc khiến bệnh nhân ngủ nhiều hơn, có những thuốc thì ngược lại. Điển hình như Bupropion có thể gây mất ngủ trong khi mirtazapine, amitriptyline và nortriptyline có thể gây buồn ngủ.
- Chi phí cho quá trình điều trị
Đối với nhiều bệnh nhân, chi phí điều trị là một trong những vẫn đề được rất nhiều người quan tâm, đặc biệt là những bệnh nhân có hoàn cảnh khó khăn, vì vậy Dược sĩ cần cung cấp đầy đủ những thông tin về giá thuốc cho người bệnh để họ có thể lựa chọn được một loại thuốc phù hợp với mình.
- Khi nào cần ngưng sử dụng thuốc chống trầm cảm
Một số bệnh nhân sau khi ngưng sử dụng thuốc chống trầm cảm có thể xuất hiện các biểu hiện như đau đầu, nôn ói và chóng mặt. Còn riêng đối với việc ngưng sử dụng thuốc paroxetin, venlafaxine, duloxetine hoặc desvenlafaxine có thể sẽ gây ra các biểu hiện nghiêm trọng hơn các thuốc khác. Trong đó có Fluoxetine là thuốc duy nhất gần như không gây ra tác dụng phụ nào khi bệnh nhân ngưng thuốc.
Trong quá trình sử dụng thuốc chống trầm cảm, bệnh ân cũng cần nhanh chóng báo Bác sĩ khi thấy bất kỳ dấu hiệu bất thường nào để Bác sĩ quyết định có tiếp tục cho bệnh nhân sử dụng loại thuốc đó nữa hay không?
Hy vọng qua bài viết này, bạn đã hiểu hơn về thuốc chống trầm cảm và cách sử dụng thuốc đúng cho bệnh nhân để giảm tác động xấu của thuốc trong quá trình điều trị.
Nguồn: Ytevietnam.net.vn
