Thuốc nhuận tràng Sorbitol và những lưu ý khi sử dụng

Sorbitol là thuốc gì?

1 . Sorbitol là thuốc gì?

DSCK1 Nguyễn Hồng Diễm giảng viên công tác tại Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur cho biết: Sorbitol là thuốc nhuận tràng thẩm thấu, có tác dụng kích thích tăng nhu động ruột, làm gia tăng áp suất thẩm thấu ở ruột, làm tăng trương lực nước tại ruột, từ đó giúp làm phân mềm hơn, dễ đi hơn và tăng số lần đi tiêu.

Đặc tính của Sorbitol (D-glucitol) là một rượu có nhiều nhóm chức hydroxyl, có vị ngọt bằng 1/2 đường mía (sacarose).

Tác dụng nhuận tràng thẩm thấu của Sorbitol thông qua cơ chế là kích thích sự bài tiết cholecystokinin – pancreozymin trong ruột, làm co túi mật và bài tiết dịch tụy. Từ đó làm tăng lượng nước vào trong lòng ruột và làm tăng nhu động do tác dụng thẩm thấu, giúp làm mềm phân và tổng ra ngoài dễ dàng hơn.

Ngoài ra, Sorbitol còn có tác dụng hỗ trợ tiêu hóa bằng cách kích thích bài tiết dịch tụy giúp tiêu hóa dễ hơn. Nên Sorbitol còn dùng điều trị hỗ trợ các chứng khó tiêu.

Sau khi uống hoặc đặt trực tràng, Sorbitol hấp thu kém qua đường tiêu hoá. Nhờ xúc tác của enzyme sorbitol dehydrogenase, Sorbitol chuyển hóa thành fructose chủ yếu ở gan. Một số Sorbitol có thể chuyển đổi trực tiếp thành glucose nhờ enzyme aldose reductase. Một phần rất nhỏ Sorbitol không chuyển hóa và được đao thải qua thận, và một phần rất ít đào thải qua đường hô hấp dưới dạng khí CO₂.

2. Dạng thuốc và hàm lượng của Sorbitol?

Sorbitol được sản xuất trên thị trường với dạng thuốc và hàm lượng là:

Thuốc bột pha nước uống, gói 5 g
Dung dịch uống 70%
Gel thụt trực tràng chứa Sorbitol 1,875g và Natri citrat 0,27g
Dung dịch thục rửa trực tràng dùng trong phẫu thuật 3%

Biệt dược Generic: Sorbitol Minh Hải, Sorbitol Cửu Long, Sorbitol Hataphar, Sorbitol Medisun, Lactosorbit, Sorbitol Delalande, Sorbitol Sanofi, Sorbitol Tipharco, Sorbitol Vidipha, Sorbitol Vinphaco, Sorbitol S. Pharm, Sorbitol TW3, Sorbitol Mediplantex, Sorbitol Phapharco, Sorbitol Vacopharm, Sorbitol Danapha, Sorbitol Đồng Nai, Sorbitol DHG, Sorbitol Hậu Giang, Sorbitol Bidiphar, Sorbitol Euvipharm, Sorbitol 3,3% Kabi, Sorbitol Mekophar, Sorbitol 3.3%, Sorbitol Hóa dược, Sorbitol Pymepharco, Sorbitol Domesco , Sorbitol Meyer, Sorbitol Glomed, Sorbitol Stada , Sorbitol Stella , Sorbitol NIC pharma.

3. Thuốc Sorbitol được dùng cho những trường hợp nào?

Điều trị các tình trạng táo bón như táo bón.

Dùng trong thải sạch ruột trước và sau phẫu thuật.

Điều trị các chứng khó tiêu, rối loạn tiêu hoá.

4. Cách dùng - Liều lượng của Sorbitol?

Cách dùng: Sorbitol là dạng thuốc bột được dùng bằng cách hoà tan 1 gói với 100ml nước lọc và uống trước bữa ăn hoặc khi có triệu chứng khó tiêu hoặc táo bón.

Liều dùng: Thuốc bột uống

Người lớn và trẻ em trên 12 tuổi: Uống 1 gói/lần x 1 – 3 lần/ngày.
Trẻ em 2 – 11 tuổi: Uống 1 gói/lần x 1 – 2 lần/ngày.

Tóm lại, liều dùng trên mang tính chất tham khảo, tuỳ thuộc vào mức độ tình trạng của bệnh, người bệnh cần tuân thủ theo liều chỉ định, cách dùng thuốc và thời gian điều trị của bác sĩ kê đơn để đảm bảo an toàn và đạt hiệu quả tốt nhất.

Cách dùng - Liều lượng của Sorbitol?

Những lưu ý khi sử dụng thuốc Sorbitol?

Thuốc Sorbitol không được dùng cho những trường hợp sau:

Người có tiền sử mẫn cảm với Sorbitol hoặc bất cứ thành phần nào của thuốc.
Người có tiền sử viêm đại tràng thực thể (viêm loét đại tràng, bệnh Crohn...).
Người có hội chứng tắc ruột hay bán tắc
Người có triệu chứng đau bụng không rõ nguyên nhân.
Người có bệnh chuyển hoá hiếm găp như không dung nạp fructose do di truyền.
Người bị vô niệu.
Người bị tắc đường dẫn mật.

Thận trọng khi sử dụng thuốc Sorbitol cho những trường hợp sau:

Ở người bệnh bị đại tràng kích thích, tránh dùng Sorbitol khi đói và chỉ uống một nửa gói trước hai bữa ăn chính.
Không khuyến khích sử dụng Sorbitol kéo dài trong điều trị táo bón.
Để dùng thuốc Sorbitol có hiệu quả tối ưu trong điều trị táo bón, cần hỗ trợ cho điều trị duy trì bằng chế độ ăn uống giàu chất xơ và hoạt động thể chất.
Ở trẻ em, cần thận trọng với chức năng thải trừ thuốc của thận, việc kê sử dụng thuốc Sorbitol có thể nguy cơ làm suy giảm chức năng thải trừ thuốc của thận.
Phụ nữ đang mang thai và phụ nữ đang cho con bú: Hiện này chưa có đầy đủ về dữ liệu nghiên cứu lâm sàng thuốc Sorbitol có gây dị dạng hoặc độc cho thai nhi và trẻ sợ sinh bú mẹ khi dùng cho phụ nữ mang thai và đang cho con bú. Vì vậy, khuyến cáo không sử dụng Sorbitol cho các đối tượng này. Có thể chỉ sử dụng khi thực sự cần thiết.
Cần thận trọng với người đang lái xe và vận hành máy móc: Thuốc Sorbitol có thể gây ra tác dụng không mong muốn như đau quặn bụng, mệt mỏi, chóng mặt.

Thuốc Sorbitol gây ra các tác dụng phụ nào?

Tác dụng phụ thường gặp: Đau bụng, đầy hơi, trướng bụng, nôn, buồn nôn, tiêu chảy, mất cân bằng dịch và điện giải.
Trong quá trình sử dụng thuốc Sorbitol, người bệnh có bất kỳ biểu hiện bất thường nào nghi ngờ rằng do sử dụng thuốc Sorbitol thì cần tham khảo hướng dẫn chuyên gia y tế tư vấn để xử trí kịp thời.

Người bệnh cần được tư vấn kĩ trước khi sử dụng thuốc

Sorbitol tương tác với các thuốc và thực phẩm nào?

Natri polystyren sulfonat (dạng uống, đặt trực tràng): Khi dùng đồng thời với Sorbitol, nguy cơ gây hoại tử trực tràng, có thể gây tử vong. Tránh kết hợp chung.
Các thuốc bất kỳ khác: Khi dùng chung với Sorbitol, do Sorbitol làm tăng nhu động ruột nên có thể rút ngắn thời gian di chuyển của các thuốc uống cùng và làm giảm sự hấp thu của những thuốc này.
Kayexalat (dạng uống, đặt hậu môn): Khi kết hợp chung với Sorbitol sẽ gây nguy cơ hoại tử trực tràng, có thể gây tử vong. Tránh dùng đồng thời.

Tóm lại, tương tác thuốc với thuốc hay thực phẩm có thể làm thay đổi hiệu quả điều trị của thuốc hoặc làm tăng tác dụng phụ nặng hơn. Để đảm bảo an toàn, người bệnh không được tự ý dùng thuốc hay ngưng thuốc hoặc thay đổi liều lượng của thuốc, nên đọc kỹ hướng dẫn sử dụng thuốc hoặc báo cho bác sĩ kê đơn biết những thuốc đang dùng điều trị có nguy cơ xảy ra tương tác để giúp bác sĩ kê đơn hợp lý và đạt hiệu quả trong điều trị.

Bảo quản Sorbitol như thế nào?

Sorbitol được bảo quản thuốc theo hướng dẫn khuyến cáo của nhà sản xuất. Nhiệt độ bảo quản dưới 30°C, tránh ánh sáng mặt trời để đảm bảo giữ chất lượng thuốc.

DSCK1. NGUYỄN HỒNG DIỄM