- Tại sao người già thường gặp đột quỵ trong mùa đông?
- Thuốc nào an toàn để sử dụng cho người có tăng huyết áp?
- Cần tiêm bao nhiêu mũi vaccine phòng viêm gan B?
Chuyên mục Tin tức Y Dược: Nếu không được điều trị kịp thời, việc men gan tăng cao có thể dẫn đến viêm gan mạn tính, xơ gan, và nguy cơ ung thư gan. Điều này có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến các cơ quan khác trong cơ thể và có thể gây nguy hiểm đến tính mạng.
Gan, một cơ quan quan trọng không thể thiếu, sản xuất men gan là enzyme quan trọng tham gia vào quá trình chuyển hóa chất trong cơ thể. Sự tăng men gan thường đi đôi với mức độ viêm gan và cần được kiểm soát để duy trì sức khỏe.
Nồng độ của men gan thường tăng tỉ lệ thuận với mức độ viêm gan
Các nguyên nhân gây tăng men gan
- Lạm dụng rượu và bia
Việc tiêu thụ quá nhiều rượu và bia là một nguyên nhân phổ biến dẫn đến men gan tăng cao, theo nghiên cứu, khoảng 20% người uống rượu và bia lạm dụng trong thời gian dài có nguy cơ men gan tăng. Nếu không được chữa trị, tình trạng này có thể gây xơ gan. Trong nhiều trường hợp, điều trị kéo dài và tốn kém, đồng thời chức năng gan không thể phục hồi bình thường sau khi ngừng uống.
- Do virus
Viêm gan do virus là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tăng chỉ số men gan. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), các loại virus viêm gan (A, B, C, D, E) khi xâm nhập vào cơ thể sẽ tấn công tế bào gan, gây ra tổn thương nghiêm trọng. Trong số đó, hai loại virus viêm gan B và C được coi là đặc biệt nguy hiểm. Nếu hoạt động mạnh, chúng có thể gây ra viêm gan cấp tính hoặc mạn tính, tăng nguy cơ xơ gan, suy gan và nguy cơ mắc ung thư gan. Trên toàn cầu, khoảng 2 tỷ người mắc bệnh này, và tại Việt Nam, tỷ lệ này chiếm khoảng 10-20% dân số.
- Do sử dụng thuốc
Việc sử dụng thuốc có thể gây tăng men gan là kết quả của nhiều nguyên nhân khác nhau. Một số loại thuốc không tốt cho gan có thể gây tổn thương hoặc gây độc hại cho cơ quan này. Hầu hết các loại thuốc đều có ảnh hưởng đến gan và có thể gây ra các vấn đề khác nhau.
Các loại thuốc đặc biệt ảnh hưởng đến gan thường là các loại thuốc thông dụng để hạ sốt và giảm đau. Sự độc hại của thuốc đối với gan phụ thuộc vào liều lượng sử dụng. Dược sĩ Cao đẳng Dược cho ví dụ, viêm gan cấp có thể xảy ra khi sử dụng liều lượng lớn hơn 4g/ngày (đối với người lớn), hoặc lớn hơn 100mg/kg cân nặng (đối với trẻ em), và việc sử dụng thuốc kéo dài. Người bệnh gan hoặc nghiện rượu nên hạn chế liều lượng sử dụng dưới 2g/ngày.
Lạm dụng thuốc, sử dụng thuốc không có chỉ định của bác sĩ sẽ dẫn đến men gan cao, suy gan
Các loại thuốc giảm đau chống viêm không steroid (NSAID) như aspirin, diclofenac thường được sử dụng để giảm đau trong viêm khớp và thoái hóa khớp. Tuy nhiên, việc sử dụng liều cao và liên tục có thể gây tổn thương cho tế bào gan. Các loại thuốc kháng lao, glucocorticoid cũng có thể gây tăng men gan.
- Chế độ ăn uống
Sức khỏe gan chịu ảnh hưởng trực tiếp từ chế độ ăn uống của mỗi người. Các độc tố có trong thực phẩm khi tiêu thụ có thể gây tăng men gan. Việc ăn uống các thực phẩm chứa độc tố hoặc các chất bảo quản có thể gây men gan tăng, dẫn đến viêm gan và thậm chí ung thư gan.
- Bệnh lý đường mật
Các vấn đề như viêm đường mật, viêm túi mật, sỏi mật trong gan có thể gây tổn thương gan và tăng men gan. Bệnh lý đường mật ảnh hưởng trực tiếp đến gan, vì khi đường dẫn mật bị tắc nghẽn hoặc viêm, nó có thể ảnh hưởng tiêu cực đến tế bào gan, gây tăng men gan.
Làm gì để giảm men gan
Để giảm men gan, phương pháp điều trị phụ thuộc vào nguyên nhân và tình trạng men gan. Bác sĩ sẽ chỉ định liệu pháp phù hợp:
Để hạ men gan, bác sĩ sẽ đề xuất phương pháp điều trị phù hợp dựa trên nguyên nhân và tình trạng cụ thể của từng bệnh nhân.
Trong trường hợp men gan cao do viêm gan virus, thuốc kháng virus có thể được sử dụng để ức chế hoạt động của virus, giúp hạ men gan và bảo vệ gan.
Hình ảnh minh họa mức độ men gan cao
Nếu tăng men gan liên quan đến sử dụng chất kích thích như rượu, bia, thuốc lá, hoặc các loại thuốc, bệnh nhân cần ngưng sử dụng ngay và kết hợp với thuốc cải thiện chức năng gan và hỗ trợ quá trình thải độc.
Men gan tăng cao do chế độ ăn thì cần điều chỉnh thực đơn ăn uống hoặc điều trị bệnh lý tại các cơ quan khác có thể là nguyên nhân dẫn đến tình trạng này.
Điều dưỡng, giảng viên Cao đẳng Điều dưỡng TPHCM cho biết: Để duy trì gan khỏe mạnh và giảm men gan cao, hạn chế sử dụng rượu, bổ sung nước đầy đủ, và tránh thực phẩm chế biến sẵn, đóng hộp, giàu chất béo và đường. Ăn thực phẩm giàu chất chống oxy hóa và chất xơ từ nguồn thực vật cũng là lựa chọn lý tưởng.
Ngoài ra, tuân thủ đúng liều lượng và hướng dẫn của bác sĩ khi sử dụng thuốc. Nếu có dấu hiệu như chán ăn, sợ mỡ, nước tiểu sẫm màu, hoặc đau vùng gan khi dùng thuốc, cần tái khám ngay lập tức. Khi xét nghiệm chỉ ra tăng men gan, không cần ngừng thuốc ngay mà cần theo dõi chặt chẽ theo hướng dẫn của bác sĩ. Lưu ý rằng tăng men gan không nhất thiết là tổn thương gan, và việc tự y áp dụng biện pháp có thể đặt gan và sức khỏe tổng thể vào tình trạng nguy hiểm.
