Phương pháp phát hiện sớm tắc mạch động mạch chi cấp

Phương pháp phát hiện sớm tắc mạch động mạch chi cấp

Tắc động mạch chi là gì?

GV Lê Ngoan - Trường Cao đẳng Y dược Pasteur chia sẻ tại mục bệnh chuyên khoa: “Ở những ngươi có những mảng xơ vữa, các cục máu đông có thể phủ lên trên và di chuyển đến cách mạch máu khác và có thể gây tình trạng thuyên tắc mạch ở vị trí nào đó. Khi tình trạng thuyên tắc xảy ra, có thể gây nguy hiểm đến tính mạng của bệnh nhân nếu lấp mạch máu thiết yếu của cơ thể như động mạch cấp máu cho tim, não hoặc có thể gây thiếu máu cấp tính ở chi.”

Thiếu máu cấp tính ở chi cần được phát hiện và cấp cứu kịp thời trước 6 giờ để đảm bảo tính sống còn của chi đó nếu không bệnh nhân sẽ có nguy cơ cắt cụt chi và gây ra tàn phế. Có 3 nhóm nguyên nhân chính gây ra tắc mạch chi cấp tính là thuyên tắc mạch do cục máu đông từ vị trí khác di chuyển đến, do huyết khối hình thành trên mạch máu có sẵn bệnh lý hoặc do chấn thương làm tổn thương mạch máu. Trong đó nguyên nhân do cục máu đông từ vị trí khác di chuyển đến là hay gặp nhất với tỷ lệ lên đến 90%.

Tắc động mạch chi là gì?

Cục máu đông thường hay hình thành ở những bệnh nhân có sẵn bệnh lý tim mạch như rung nhĩ, bệnh nhân có bệnh lý van tim hoặc các nguyên nhân khác như u nhầy nhĩ trái. Với nhóm nguyên nhân do huyết khối hình thành trên mạch máu có sẵn bệnh lý thường hay gặp là do động mạch bị xơ vữa. Khi động mạch bị tổn thương, huyết khối có thể hình thành làm hẹp và tắc động mạch. Một số bệnh lý như phình động mạch, bóc tách thành động mạch, hay những người có rối loạn đông máu, người bị tăng tiểu cầu hoặc người bị bệnh lupus ban đỏ hệ thống…cũng dễ hình thành cục huyết khối. Bên cạnh đó, nhóm nguyên nhân do chấn thương cũng ngày càng trở nên phổ biến do đụng dập mạch máu hoặc phù nề tổ chức gây chèn ép mạch. Thậm chí khi garo kéo dài trong chấn thương cũng có thể làm tắc mạch cấp

Triệu chứng của tắc động mạch chi

Chẩn đoán tắc mạch chi thường không khó với các 5 triệu chứng kinh điển là đau, mất mạch, thay đổi màu sắc da, rối loạn cảm giác và liệt vận động. Cảm giác đau xuất hiện và tiến triển theo vị trí tắc và mức độ tắc nghẽn, trong khi đó rối loạn cảm giác là triệu chứng nhiều bệnh nhân thấy khó chịu có thể là tê bì, có thể là dị cảm. Thường rối loạn cảm giác xuất hiện ở khoảng 50% bệnh nhân. Liệt vận động xuất hiện gợi ý tình trạng bệnh lý xấu. Với những trường hợp triệu chứng không rõ ràng, bệnh nhân có thể được siêu âm mạch hoặc chụp cắt lớp vi tính để chẩn đoán.

Triệu chứng của tắc động mạch chi

Điều trị tắc mạch chi dưới như thế nào?

Khi được phát hiện tắc mạch chi dưới cấp, bệnh nhân sẽ được điều trị bằng thuốc chống đông kết hợp với loại bỏ cục máu đông gây tắc. Việc loại bỏ cục máu đông có thể thực hiện thông qua phẫu thuật hoặc làm cầu nối mạch hoặc có thể dùng thuốc làm tan huyết khối kết hợp kỹ thuật hút bỏ huyết khối. Nếu chấn thương gây ra tắc mạch cấp thì bệnh nhân sẽ được mở cân mạc để giải quyết hội chứng chèn ép khoang. Khi thiếu máu không hồi phục hoặc điều trị tái lưu thông mạch máu thất bại hoặc có rối loạn gây nguy hiểm đến tính mạng thì bệnh nhân phải cắt cụt chi. Bệnh nhân cũng cần điều trị các bệnh lý tạo thuận lợi cho tắc mạch và phòng tránh tắc mạch chi dưới.

Quá trình hoại tử chi thường xuất hiện sau tắc mạch 6 giờ nên khi có biểu hiện bất thường, cần đi kiểm tra ngay để được điều trị kịp thời.

Theo Lê Ngoan - http://ytevietnam.net.vn