- Cây núc nác: tác dụng điều trị bệnh và các bài thuốc cụ thể
- Rượu trái cây: Một loại đồ uống tuyệt vời từ thiên nhiên
Hãy cùng DsCKI. giảng viên Cao đẳng dược tphcm - trường Cao đẳng Y Dược Pasteur tìm hiểu những công dụng tuyệt vời của thảo dược này nhé.!
1. Cây Chè vằng là gì?
Cây Chè vằng
Cây Chè vằng có tên khác là chè cước man, dây cẩm vân, cây dâm trắng, cây mổ sẻ. Tên khoa học là Jasminum subtriplinerve (C. L. Blume), thuộc họ hoa Nhài – Oleaceae.
Chè vằng là loại cây bụi nhỏ, thân cứng và dài, phân thành nhiều nhánh, có thể vươn cao 1-1,5m và vươn dài tới 15-20m. Lá mọc đối, hình mũi mác. Cụm hoa hình chuỳ, hoa nhỏ màu trắng, mọc ở đầu cành. Quả mọng, hình cầu, đường kính khoảng 7-8mm, quả chứa một hạt bên trong, khi chín có màu vàng. Mùa quả chín tháng 7-10.
Để tránh nhằm lẫn và phân biệt cây chè vằng là cây lá ngón như sau:
Chè vằng: Cây bụi nhỏ, cụm hoa hình chùy, hoa màu trắng, quả mọng hình cầu, khi chín màu vàng.
Lá ngón: Cây leo, cụm hoa dạng xim ngù, hoa màu vàng, quả nang, khi chín màu nâu.
Bộ phận dùng làm thuốc của chè vằng là cành lá, thu hái quanh năm, dùng tươi hoặc phơi khô, sấy khô. Thành phần hóa học của chè vằng có chứa Ancaloid, flavonoid, glycozit.
Chè vằng được phơi khô
2. Những lợi ích tuyệt vời của Chè vằng đối với sức khoẻ
2.1. Theo y học cổ truyền
Chè vằng có tính ấm, vị hơi đắng, chát, lành tính, có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, mát gan, tiêu viêm, khu phong, lợi tiểu, hoạt huyết, điều kinh, an thần trị mất ngủ, tốt cho phụ nữ sau sinh, tăng tiết sữa, đào thải mỡ thừa và làm sáng đẹp da.
2.2. Theo Y học hiện đại
Cải thiện sức khỏe tim mạch
Chè vằng có chứa hàm lượng cao chất chống oxy, chống viêm flavonoid và alkaloid giúp duy trì và ổn định mạch máu, chống lại các gốc tự do, giảm nguy cơ tăng huyết áp, ngăn ngừa cholesterol xấu, giảm tình trạng rối loạn mỡ máu, hỗ trợ điều trị bệnh tim mạch, ngăn ngừa xơ vữa động mạch, đột quỵ và bệnh tim mạch khác.
Thanh nhiệt, giải độc gan
Hoạt chất chống oxy hoá flavonoid trong Chè vằng giúp giải nhiệt, thanh lọc cơ thể, giúp ngăn chặn quá trình oxi hóa, chống lại các gốc tự do, giải độc gan, bảo vệ tế bào gan và tăng cường chức năng hoạt động của gan, hỗ trợ điều trị gan nhiễm mỡ, tăng men gan.
Uống chè vằng mỗi ngày giúp mát gan, thanh lọc cơ thể
Hỗ trợ điều trị tiểu đường
Các chất chống viêm, chống oxy hoá trong chè vằng có khả năng ức chế enzym α-glucosidase, là một bước quan trọng trong việc ngăn chặn quá trình hấp thụ glucose, góp phần điều chỉnh lượng insulin trong máu, từ đó giúp điều hòa lượng đường trong máu, làm giảm các chỉ số đường huyết, hỗ trợ điều trị bệnh tiểu đường.
Lợi sữa, phòng ngừa nhiễm khuẩn sau sinh
Các chất chống viêm, chống oxy hoá trong chè vằng rất tốt cho phụ nữ sau sinh, giúp kích thích tuyến sữa, lợi sữa, bổ sung các dưỡng chất cần thiết vào sữa cho bé bú, điều hòa lại kinh nguyệt, điều hòa tuần hoàn máu cơ thể, ngăn ngừa các bệnh nhiễm khuẩn sau sinh như viêm tử cung, viêm tuyến vú, áp xe vú, khí hư, bế kinh, giảm sưng vú cho phụ nữ sau sinh, làm giảm cholesterol, giảm béo bụng sau khi sinh. Lưu ý không lạm dụng nước chè vằng, vì uống nhiếu quá sẽ bị phản tác dụng, có thể gây mất sữa, tắc sữa.
Kích thích tiêu hóa
Chất glycoside đắng trong chè vằng có tác dụng kích thích vị giác, kích thích sự ngon miệng, kích thích nhu động ruột, giúp cải thiện hoạt động của dạ dày và ruột, từ đó tăng cường quá trình tiêu hóa và hấp thụ chất dinh dưỡng cho cơ thể.
Hỗ trợ giảm cân
Các chất chống oxy hoá trong chè vằng giúp đốt cháy mỡ thừa và kích thích hoạt động của hệ tiêu hóa, từ đó cải thiện được cân nặng, cần kết hợp với việc tập luyện thể dục thể thao đều đặn.
3. Lưu ý khi dùng chè vằng
Lưu ý thêm với sinh viên Cao đẳng Y dược TPHCM cập nhật và lưu ý:
Những người huyết áp thấp không nên sử dụng chè vằng. Vì người huyết áp thấp khi dùng chè vằng gây tụt huyết áp với triệu chứng chóng mặt, nhức đầu.
Không dùng chè vằng cho trẻ em dưới 2 tuổi
Phụ nữ mang thai không uống chè vằng vì có nguy cơ gây co bóp tử cung dẫn đến sảy thai.
Phụ nữ đang cho con bú tránh lạm dụng chè vằng vì có nguy cơ bị mất sữa.
Không dùng cho người bệnh có tiền sử dị ứng với các thành phần trong cây chè vằng và người hàn lạnh.
Tóm lại, Cây Chè vằng là vị thuốc dân gian với nhiều công dụng tốt cho sức khỏe, được sử dụng điều trị một số bệnh hiệu quả tại nhà. Tuy nhiên, để sử dụng thảo dược có hiệu quả, an toàn, người bệnh cần tham khảo hướng dẫn của của chuyên gia y tế trước khi sử dụng cây Chè vằng trong phòng và chữa bệnh.
DSCK1. NGUYỄN HỒNG DIỄM
