Ai không nên sử dụng tâm sen?

Tâm sen, hay còn gọi là tim sen, có tên khoa học là Plumula Nelumbinis, là mầm của cây sen được tìm thấy trong hạt sen. Chiều dài của tâm sen khoảng 1 cm, với phần trên là chồi mầm màu xanh lục đậm, gồm 4 chiếc lá nón úp vào nhau, trong khi phần dưới là thân mầm và rễ có hình trụ màu vàng nhạt. Tâm sen thuộc họ sen và thường được thu hoạch, sau đó phơi hoặc sấy khô để chế biến thành trà hoặc dược liệu.

Tâm sen vị thuốc chữa mất ngủ, giúp an thần

Ban cố vấn, truyền thông Cao đẳng Y Dược TPHCM - trường Cao đẳng Y Dược Pasteur cập nhật và chia sẻ:

1. Tâm sen có tốt không?

Theo y học hiện đại, tâm sen chứa các thành phần hóa học như bisclaurin, betus, isoliensinine, liensinine, lotusine, motylcon, neferine và paline. Các hoạt chất này có tác dụng giãn cơ trơn trong thành mạch máu, hạ huyết áp, ngăn ngừa rối loạn nhịp tim và ức chế sự ngưng tập tiểu cầu để chống đông máu, và cải thiện tình trạng thiếu máu cơ tim.
Trong y học cổ truyền, tâm sen có tính hàn, vị đắng, có tác dụng an thần, điều trị mất ngủ, tăng cường khí lực, giảm lo âu, muộn phiền, giải nhiệt, hạ huyết áp, ngăn ngừa đánh trống ngực, cầm máu, và chữa đau đầu, chóng mặt.

Với những công dụng này, tâm sen đã được cả y học hiện đại và cổ truyền công nhận là một loại dược liệu rất tốt cho sức khỏe và đã được sử dụng lâu dài trong điều trị và phòng ngừa nhiều bệnh.

2. Các bài thuốc từ tâm sen

Tâm sen là thành phần trong nhiều bài thuốc dân gian, có thể sử dụng đơn lẻ hoặc kết hợp với các vị thuốc khác. Dưới đây là một số bài thuốc quen thuộc từ tâm sen:

Thanh nhiệt, an thần, dưỡng tâm: Rửa sạch 3g tâm sen, hãm với nước sôi trong khoảng 15 phút để uống trà tâm sen trong ngày. Hoặc nấu 5g tâm sen (đã rửa sạch) với 100g gạo tẻ và một chút đường để làm cháo ăn trong ngày.

Chữa mất ngủ: Hãm 5g tâm sen, 10g táo nhân và 10g hoa nhài tươi trong bình nước sôi để uống trà suốt cả ngày.

Chữa khó ngủ và lo âu: Sắc lấy nước từ 6g cam thảo, 8g tâm sen, 12g đậu đen, 12g bá tử nhân và 14g thảo quyết minh để uống.

Chữa viêm phế quản và suy nhược cơ thể: Sắc nước từ 4 quả táo, 6g cam thảo, 6g trần bì, 8g tâm sen, 10g mạch môn, 10g ngũ vị tử, 12g ý dĩ, 12g đan bì, 12g sinh địa, 12g bạch thược, và 12g đẳng sâm.

Chữa di mộng tinh: Sắc lấy nước từ 8g tâm sen, 10g hạt hòe, 12g dành sao, 16g hạt sen, 16g khiếm thực, 20g đậu đen, và 20g thục địa.

Chữa khô miệng, mất ngủ và tiểu đường: Sắc nước từ 8g tâm sen, 12g sa sâm, 12g mạch môn, 12g hoài sơn, và 12g sinh địa.

3. Những ai không nên uống tâm sen?

Dù tâm sen có nhiều lợi ích cho sức khỏe, nhưng không phải ai cũng thích hợp để sử dụng. Dưới đây là những nhóm người không nên uống trà tâm sen:
Người bị mất ngủ thể hàn: Những người này thường có biểu hiện sợ lạnh, ngủ không sâu nhưng dễ tỉnh dậy, cảm thấy mệt mỏi, chán ăn, và lưỡi nhợt. Việc uống tâm sen có thể gây ra rối loạn tiêu hóa, tiêu chảy, và làm tình trạng mất ngủ trở nên nghiêm trọng hơn.
Người có hư yếu tỳ vị và thể trạng suy nhược: Những người này có thể gặp triệu chứng như đầy bụng, chán ăn, tiêu chảy, táo bón, và mệt mỏi. Do đó, họ cũng không nên sử dụng tâm sen.

Tâm sen dùng không đúng cách hoặc cơ địa không phù hợp, có thể gặp tác hại

4. Những lưu ý khi sử dụng tâm sen

Khi sử dụng tâm sen, bên cạnh việc chú ý đến những người không nên uống. DSCKI, giảng viên tại Cao đẳng dược tphcm - trường lưu ý các điểm sau:

Thời gian sử dụng: Không nên dùng tâm sen trong thời gian dài (trên 1 tháng) vì alcaloid trong tâm sen có thể gây ngộ độc.

Chế biến: Chỉ sử dụng tâm sen đã được chế biến và sao vàng để giảm độc tính và tính hàn.

Kết hợp sinh hoạt: Khi sử dụng tâm sen để chữa mất ngủ, cần kết hợp với chế độ sinh hoạt, làm việc và nghỉ ngơi hợp lý nhằm đạt hiệu quả tối ưu và phục hồi giấc ngủ.

Liều lượng: Bắt đầu với liều lượng nhỏ, sau đó tăng dần. Nếu cảm thấy tim đập nhanh hay hồi hộp, nên giảm liều.

Thời gian hiệu quả: Nếu sau 1 tuần sử dụng mà không thấy hiệu quả, nên ngừng sử dụng.
Nguồn gốc sản phẩm: Chọn mua tâm sen có nguồn gốc rõ ràng, không bị mốc để tránh ngộ độc.

Những người không nên sử dụng: Người bị mất ngủ thể hàn, tỳ vị hư yếu, thể trạng suy nhược và mệt mỏi không nên uống tâm sen, vì có thể gây rối loạn tiêu hóa và làm tình trạng bệnh trở nên nặng hơn.

Khi đã nắm rõ ai nên và không nên uống tâm sen, bạn cần chú ý trong quá trình sử dụng để đảm bảo hiệu quả và an toàn cho sức khỏe